“Tall poppy” ifadesi, kelime anlamıyla “uzun gelincik” demektir, ancak mecazi olarak kullanıldığında, bir grup içerisinde başarılarıyla veya yetenekleriyle diğerlerinden öne çıkan kişiyi ifade eder. Tall poppy sendromu ise, bu tür kişilerin eleştirilmesi, küçümsenmesi veya aşağı çekilmeye çalışılması anlamına gelir; bir kişinin başarısı veya olağanüstü yetenekleri nedeniyle saldırıya uğraması ve sevilmemesi durumudur. Kısaca, insanların başkalarının başarılı olmasını istememesi olarak tanımlanabilir. Bu sendromun tetikleyicileri zenginlik, iş unvanı, toplulukta güçlü bir pozisyon veya şöhret gibi başarı göstergeleri olabilir.
Bu terimi popüler kültüre, Avustralyalı yazar Susan Mitchell’in 1984 yılında yayımlanan Tall Poppies adlı kitabı kazandırmıştır. Mitchell, kitabında dokuz başarılı Avustralyalı kadınla gerçekleştirdiği röportajlar aracılığıyla, başarılarının neden kıskançlık ve düşmanlıkla karşılandığını araştırır. Metaforun temelinde, gelinciklerin aynı seviyede büyümesi gerektiği ve herhangi biri diğerlerinden yüksekse, o gelinciğin kesilmesi gerektiği fikri yatar.
Uzun Gelincik Secdromu, Kadınları Nasıl Etkiler?
2018 yılında Dr. Rumeet Billan liderliğinde Kanada’da yapılan bir çalışmada, katılımcıların %87’si (çoğunluğu kadın) iş yerinde başarılarının başkaları tarafından küçümsendiğini hissettiklerini belirtmiştir. Daha çarpıcı olan ise, katılımcıların neredeyse yarısının, hatta kendi arkadaşlarının bile onları aşağı çektiğini söylemesidir. Kadınların erkek egemen sektörlerde başarılı olabilmek için birbirleriyle rekabete zorlandığı bir toplumda, tall poppy sendromu son derece gerçek bir olgudur.
İş Yerinde Tall Poppy Sendromu
Dr. Billan’ın araştırması, tall poppy sendromunun kurbanları üzerindeki etkilerine de dikkat çeker. Katılımcılar, bu durumun özgüvenlerini sarstığını, başarılarını küçümsediklerini ya da paylaşmaktan tamamen kaçındıklarını ve sık sık olumsuz bir iç diyalog yaşadıklarını belirtmiştir.
Bu sendromun yalnızca bireyler üzerinde değil, işverenler açısından da ciddi maliyetleri vardır. Çalışmaya katılanların neredeyse %70’i, aşağı çekilmenin verimliliklerini olumsuz etkilediğini kabul etmiştir. Diğer sonuçlar arasında ekipler arasında güven eksikliği, işe karşı motivasyon kaybı, sahtekarlık sendromu belirtileri ve yeni iş arayışlarına yönelme gibi sorunlar da öne çıkmaktadır.
Tall Poppy Sendromunun Nedenleri
Peki tall poppy sendromu neden var? İnsanlar neden yabancılara, iş arkadaşlarına hatta kendi arkadaşlarına karşı böyle davranıyor? Çalışmaya göre bu davranışı tetikleyen üç ana etken var: Kıskançlık, cinsiyetçilik ve özgüven eksikliği. Kendimizi güvensiz ya da başkasına göre aşağıda hissettiğimizde bu şekilde davranmaya başlıyoruz; onların başarısını küçümseyerek ya da önemsizleştirerek, kendimizi daha iyi hissediyoruz.
Bu durum özellikle kadınlar için kritik bir öneme sahip. Çünkü kadınlar, hala birçok işyerinde ayrımcılık ve eşitsizlik karşı karşıyalar. Bu sebeple de başarıya ulaşmak için erkeklerden çok daha fazla çaba göstermeleri gerekiyor. Bu da, tüm kadınların aynı derecede başarılı olması için yeterli alan olmadığını ve kadınların, bulundukları pozisyonumuzu korumak için daha savaşmaları gerektiği hissine sebep oluyor. Dolayısıyla da iş yerindeki diğer kadınlara destek olmak yerine, onlardan uzaklaşabiliyor ve rekabetçi bir tutum benimseyebiliyorlar.
Tall poppy sendromuyla nasıl başa çıkılır?
Başkaları sizi aşağı çekiyorsa:
Saldırıların nereden geldiğini anlayın
Başarılarınızı küçümseyen kişiyi mazur görmek zorunda değilsiniz, ancak davranışlarının arkasındaki nedeni anlamaya çalışın. Belki de ikiniz aynı terfi için değerlendirilmiş, fakat terfi size gitmiştir. O zamandan beri bu kişi bu duruma içerleniyor olabilir.
Destekçilerinizi yakın tutun
Bu gibi durumlarda, kendinizi yalnız hissetmemek için destek ağınıza başvurmanız çok önemlidir. İster iş arkadaşları, ister dostlar ya da aileniz olsun, size destek veren kişilerle bu durumu açıkça paylaşın ve desteğe ihtiyacınız olduğunu belirtin.
Kendinizi savunun
Küçük bir yorumla başlayan olaylar, çözülmezse zamanla işyeri zorbalığına dönüşebilir. Sorunun çözümü yalnızca sizin sorumluluğunuz olmasa da, kendinizi savunmak zarar vermez ve süreci daha sağlıklı yönetmenize yardımcı olabilir.
Siz başkalarını aşağı çekiyorsanız:
Neden yaptığınızı düşünün
Davranışınızın ardındaki nedenleri sorgulayın. O yorumu yapmadan hemen önce ne hissettiniz? Belki de takımınızdaki bir kadın övgü aldı ve siz, uzun süredir takdir görmediğiniz için kıskanmış olabilirsiniz.
Kendinizi geliştirin
Tall poppy sendromundan kurtulmanın yolu, başkalarını aşağı çekmek yerine kendi başarılarınızdan memnun olmayı öğrenmektir. Kendi yolunuza ve gelişiminize odaklanın.